भारतमा भन्दा नेपालमा पेट्रोल तथा डिजेलको मूल्य सस्तो भएपछि नेपालसँग सिमाना जोडिएका भारतीय बजारका उपभोक्ताहरु नियमित रुपमा नेपालमा प्रवेश गरेर सीमामा तेलको तस्करीमा लागेका छन् । खुला सिमाना भएका कारण सजिलै उपभोक्ताका रुपमा भित्रिने र आफूले लिएको तेललाई भारतीय बजारमा कालो बजारीमा बिक्री गर्ने क्रम बढेको छ ।
नेपालसँग जोडिएको उत्तर प्रदेशको बहराइच जिल्लाका सवारीधनीहरु आफ्ना गाडीमा तेल भर्न नेपाल आउँछन् । अझ कोही त ठूल्ठूला जारमा भरेर पनि लैजान्छन् र भारतीय बजारमा कालोबजारीमार्फत बेच्ने गर्छन् ।
भारतमा भन्दा नेपालमा पेट्रोल तथा डिजेलको मूल्य सस्तो भएपछि नेपालसँग सिमाना जोडिएका भारतीय बजारका उपभोक्ताहरु नियमित रुपमा नेपालमा प्रवेश गरेर सीमामा तेलको तस्करीमा लागेका छन् । खुला सिमाना भएका कारण सजिलै उपभोक्ताका रुपमा भित्रिने र आफूले लिएको तेललाई भारतीय बजारमा कालो बजारीमा बिक्री गर्ने क्रम बढेको छ ।
भारतमा पेट्रोलियम तेलको मूल्य ऐतिहासिक रुपले बढेको हुँदा सीमावर्ती उत्तर प्रदेशका बासिन्दाहरुले महँगो तेलको मारबाट जोगिने एउटा नयाँ तरिका पत्ता लगाएका हुन् । त्यो हो छिमेकी देश नेपालबाट पेट्रोल र डिजल तस्करी गर्नु ।
उनीहरुले आफ्नो सवारी साधनमा पूरा तेल हालेपछि जर्किनमा समेत लाने गरेका छन् । नेपाल र भारतमा इन्धनको मूल्यमा लगभग २० रुपैयाँ प्रति लिटर फरक छ, जुन तस्करीका लागि प्रेरित गर्न पर्याप्त छ ।
अचम्मको कुरा त यस क्षेत्रका सीमा सुरक्षा बल (बीएसएफ)ले पनि पैसा जोगाउने नयाँ तरिकाका बारे केही गर्न सक्दैन ।
लखनऊमा पेट्रोल प्रति लिटर ७८ रुपैयाँ ८५ पैसा र डिजल ६८ रुपैयाँ ९१ पैसा (भारु)मा बेचिन्छ । यता नेपालमा पेट्रोल प्रति लिटर ६७ रुपैयाँ ८१ पैसा र डिजल ५६ रुपैयाँ ५६ पैसा (भारु)मा बेचिने गरेको छ ।
चाखलाग्दो कुरा त भारतले नै नेपाललाई पेट्रोलियम उत्पादनको आपूर्ति गर्छ । र प्रतिदिन ६ हजार किलाेलिटर पेट्रोलियम पदार्थ नेपाल पठाउँछ । त्यसमध्ये भारतीय सीमा क्षेत्रमा हुने काराेबारबाटै भारत तस्करी हुने गरेकाे छ र भारतको केन्द्र तथा राज्यद्वारा कैयौं कर लगाइनाले पेट्रोलियम उत्पादनको मूल्य सँधै उच्च हुनेगर्छ, जबकि नेपालमा एउटै कर प्रणाली छ । तर, ढुवानी दूरीका हिसाबले पहाडी भेगमा केही रुपैयाँ बढी पर्ने भएपनि तराईमा त न्यूनतम शुल्कमै पाइन्छ ।
सीमावर्ती भारतीयहरुले यसरी पेट्रोलियम पदार्थको चोरी निकासी गरेवापत नेपाली पेट्रोल पम्पका मालिकलाई पनि १५–२० प्रतिशत कमिसन दिने गरेका छन् ।
तेल तस्करका विषयमा बहराइचका एसपी सभा राजले इन्धन तस्करीमा संलग्न व्यक्तिहरु विरुद्ध कडा कारवाही गरिने बताएका छन् । ‘मलाई यस विषयमा सूचना प्राप्त भएको छ,’ उनले भने, ‘यसमा संलग्नहरुलाई कडा कारबाही गरिनेछ र भविष्यमा यस्तो हुन नदिन सावधानीपूर्वक उपाय पनि अवलम्बन गरिने छ ।’ काजी फराज अहमद/न्युज१८
