अर्थले बजेट नदिँदा नेपाल सरकारले भारत सरकार समक्ष(जीटुजी)मार्फत ल्याउने भनिएको ५० हजार मेट्रिक टन मल खरिदसमेत हुन नसक्ने देखिएको भण्डारीले बताए ।
काठमाडौं । यस वर्ष बर्षे बालीका लागि आवश्यक रासायनिक मलको अभाव हुने भएको छ । कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालयले अहिलेसम्म मल खरिद गर्न नसक्दा मल अभाव हुने करिब पक्का जस्तै भएको हो । कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालयले बजेट नभएको र त्यस्का लागि अर्थमन्त्रालयमा बजेट माग गरे पनि अर्थले अहिलेसम्म रकम उपलव्ध नगराएपछि रासायनिक मल खरिद गर्न नसकेको बताएको छ ।
कृषि मन्त्रालयले मल खरिदका लागि ४ अर्ब रुपैयाँ अर्थ मन्त्रालयसँग माग गरे पनि अर्थले बजेट उपलब्ध नगराएको भन्दै पन्छिएपछि किसानलाई भने मर्का पर्ने देखिएको छ । बजेट माग गरेको लामोसमय भए पनि अझै अर्थले रकम निकासा नगरेको मन्त्रालयका कृषि सामग्री व्यवस्थापन तथा प्रविधि शाखाका प्रमुख नेत्र भण्डारीले क्यापिटल नेपाललाई जानकारी दिए ।
अर्थले बजेट नदिँदा नेपाल सरकारले भारत सरकार समक्ष(जीटुजी)मार्फत ल्याउने भनिएको ५० हजार मेट्रिक टन मल खरिदसमेत हुन नसक्ने देखिएको भण्डारीले बताए । ‘अर्थसँग ४ अर्ब बजेट माग गरेका छौं’ उनले भने, ‘अझै निकासा हुन सकेको छैन । बजेट निकास नभएकाले जीटुजीमार्फत ५० हजार मेट्रिकटन मल पनि ल्याउन सकिएको छैन् ।’
बजेट अभावकै कारण मल खरिदमा ढिलाई हुँदा यस वर्षको जेठ र असारका लागि मलको अभाव हुनसक्ने भण्डारीले बताए । ‘बजेट नहुँदा मल खरिद हुन सकेको छैन’ उनले भने, ‘यसबर्ष चैतेधान र अर्को बर्ष धानको व्यडका लागि जेठ र असारमासमेत मल अभाव हुने भयो ।’ मलको दिर्घकालीन व्यवस्थापनका लागि समझदारी(एमओयू), मुल्य समायोजन र मलमा कति अनुदान दिने भन्ने सर्त पूरा गर्न कृषि मन्त्रालय र अर्थमन्त्रालयबीच आन्तरिक छलफल भइरहेको मन्त्रालयका प्रवक्ता तेजबहादुर सुवेदीले जानकारी दिए । उनले अर्थमन्त्रालयले निश्चित सर्त पूरा गरेपछि मात्रै बजेट निकासा गर्ने हुँदा केही ढिला भएको बताए ।
अबको २/३ महिनाभित्र मल खरिद प्रक्रियाका लागि अर्थसँग छलफल भइरहेको सुवेदीले बताए । उनले जीटुजीअन्र्तगत अल्पकालीन योजनामार्फत भएपनि २० हजार डीएपी र ३० हजार युरिया मल ल्याउने र किसानलाई मलको अभाव हुन नदिने बताए । सरकारले यसबर्ष रासायनिक मल खरिदका लागि ६ अर्ब रुपैयाँ छुट्याए पनि बजेट निकासा नहुँदा मल अभाव हुने देखिएको हो । हालसम्म साढे २ लाख मेट्रिकटन मल मात्रै खरिद भएको छ ।
अहिले मुलुकभर झन्डै ६ लाख टन रासायनिक मलको माग भए पनि विदेशबाट ३ लाख मेट्रिकटन मल पनि खरिद गर्न सकिएको छैन् । जसका कारण किसानले खेती लगाउन समयमै मल नपाउने पक्का जस्तै भएको छ ।
