केही महिनाअघि प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले ठूलो तामझामका साथ उद्घाटन गरेका इलेक्ट्रिक बसलाई गत डिसेम्बर २४ मा संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उडड्यन मन्त्रालयले उसका ५ ओटै बसको बटम एकै ठाउँमा नभएको भन्दै बीवाईडीका ती बस फिर्ता पठाएको छ ।
काठमाडौं : विश्वमा ७० प्रतिशत बजार आफ्नो कब्जामा पार्न सफल बीवाईडी (बिल्ड योर ड्रिम्स) अटो कम्पनीमाथि सरकारले गिद्धे नजर लगाएको छ ।
भारतमा कुल इलेक्ट्रिक बसको बजार हिस्सामध्ये बीवाईडीको ८८ प्रतिशत छ । त्यसैगरी, अमेरिकामा ६० प्रतिशत, बेलायतमा ९० प्रतिशत, फ्रान्समा ८० प्रतिशत र अष्ट्रेलियामा ५० प्रतिशत बजार हिस्सा ओगटेको बीवाईडीलाई नेपालमा सरकारले चलाउन अयोग्य ठहर्याउँदै फिर्ता पठाएको छ ।
केही महिनाअघि प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले ठूलो तामझामका साथ उद्घाटन गरेका इलेक्ट्रिक बसलाई गत डिसेम्बर २४ मा संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उडड्यन मन्त्रालयले उसका ५ ओटै बसको बटम एकै ठाउँमा नभएको भन्दै बीवाईडीका ती बस फिर्ता पठाएको छ ।
बटम एकै ठाउँमा हुनु र नहुुनुले के अर्थ राख्छ ? बटम जहाँ भए पनि बसमा राखिएको बटमले काम गर्छ कि गर्दैन भन्ने कुरा महत्त्वपूर्ण हो । बटमले काम नगरेको भए गाडी फिर्ता पठाउनु स्वाभाविक हो । तर, बटम एकै ठाउँमा भएन भनेर गाडी फिर्ता पठाउनु कति उचित हुन्छ ?
त्यसैगरी, सरकारले किलोमिटरमा पनि दोष देखाएको छ । टेन्डर गर्दा एक पटक ब्याट्री चार्ज गरेपछि २०० किलोमिटर गुड्नुपर्ने उल्लेख गरेको छ । तर, बीवाईडीले एक पटक चार्ज गरेपछि २५० किलोमिटर गुड्ने गाडी दिएको हो । २०० किलोमिटर गुड्नुपर्नेमा २५० किलोमिटर गुड्ने बस दिनु नराम्रो होइन । तर, सरकारले किन २५० किलोमिटर गुड्ने दिएको भन्दै प्रश्न गरेको छ ।
कम्पनीले सरकारलाई बीवाईडी बसको तौल ७ हजार ४०० क्विन्टल हुन्छ भनेको थियो । तर, त्यसमा १०० क्विन्टल कम देखियो । त्यसलाई पनि आधार मानेर बस फिर्ता पठाएको हो । तर, सरकारले १०० क्विन्टल कम तौलको बस हुँदा के कुरामा असर पर्छ भन्ने उल्लेख गरेको छैन । कम्पनीका अधिकारीहरु भन्छन्, ‘नयाँ नयाँ प्रविधिको प्रयोगमार्फत् गाडी बन्ने गर्छन् । अहिले आएका सबै बीवाईडीका बसहरु कम तौलका छन् ।’
टेन्डर सूचनामा गाडीको वारेन्टी ३ वर्षसम्मको हुनुपर्ने उल्लेख गरिएको थियो । तर, कम्पनीले ५ वर्षको वारेन्टी दिएको थियो । त्यसैगरी, ५ वर्षसम्म बिक्रीपछिको सेवा दिनुपर्ने शर्त राखेको थियो । त्यसमा कम्पनीले १० वर्षसम्म बिक्रीपछिको सेवा दिने सम्झौता पठाएको थियो ।
विश्व बजारमा बीवाईडीले आफ्नो बजार हिस्सा बढाउँदै लगेको छ । भारतलगायत विश्वका धेरै देशमा बीवाईडीले आफ्नो फ्याक्ट्रीसमेत खोलिसकेको छ । युरोप, अमेरिकालगायत भारतले पनि आगामी सन् २०३० पछि विद्युतीय सवारीसाधन सञ्चालन गर्ने नीति बनाइसकेका छन् । नेपालमा विद्युतीय सवारी आए पनि सरकारको नीतिका कारण चल्न सकेका छैनन् ।
